Op verziede in t Zangersparradies
Veur mien Radio-uutzendens van Twij deuntjes veur ain Cent, bin k aaltied op zuik noar meziek dij zongen wordt in aal dij klaine toalen van Europa. Mien meziekkeuze huust min of meer in zo’n globoal dörp, woar allerhaande richtens, stijlen en minderhaidstoalen uut Europa en sums doarboeten mekoar in de muit kommen kin.
As ik zummers aargenswoar mit mien vraauw aan t stuur in Europa aan de riddel bin, din struun ik hail wat meziekzoaken en zummerse meziekfestivals òf om meziek mit n dudelke oorsprong en toalege identiteit te vinden. Zo was ik n aantal keren ook ais in Estland op verziede en kwam der al gaauwachteg achter dat ze doar bovengemiddeld muzikoal binnen. t Aantal grode muzikoale manifestoatsies mit bievubbeld, heur twij doagen durende Grode Zangfeest (Estisch: Üldlaulupidu, üld, ‘algemain’ + laulupidu, ‘zangfeest’) is ain van de grootste zangmanifestoatsies ter wereld. Tiedens t feest treden amateurkoren uut hail Estland op. Aan t ìnde van t feest treden alle koren mit nkaander op. Din binnen der pakweg meer din 25.000 minsen aan t zingen. Bie t leste festival van d’oflopen joar, telde t pebliek roegweg meer din 125.000 minsen. In 1988 waren dat der 300.000, n kwart van de totoale bevolken van Estland was doar dou bie nkaander. Zeg nou zulf: zo’n grode dailnoame van zoveul Esten, dij der mit aan binnen is ducht mie, mit niks of naks aargenswoaraans in de wereld te verglieken.
Estisch: Üldlaulupidu, üld, ‘algemain’ + laulupidu, ‘zangfeest’
Benoam in dat soamen zingen, koorzang komt dij Estse identiteit din in aal zien volhaid tot wasdom. Der bestaait zulfs n spreekwoord dij zegt: Zetst twij Esten bie nkaander, din hest al t begun van n koor. t Zingen mit nkaander is doar zo daip verwoddeld, dat t deur alle loagen en leeftieden van de bevolken gaait. In t onderwies het meziek en koorzang in vergliek mit ons laand din ook n hoge stoatus. Van jongs òf aan wordt t neutenlezen de kinder al biebrocht en elk kin mit dit as boases hail smui weg de stoerste partituren mitzingen.
Jaani Kirik Tallinn
Flashmob-Koorconcert, Jaani Kirik Tallinn
Om joe ais aan te geven hou zukswat wel ais goan kin kwam ik ais op n lije zummeroavend in de grode Jaani Kirik in t centrom van Tallinn terechde. Op dij oavend was der in dizze kerke n concert pland mit nije koormeziek van Arvo Pärt. Ik betuil bie d´inloop mien koatje en kreeg der vot n stoapeltje partituren bie. Ik docht dou, dat is ja n goie zoak, want din kin k in aalsgevaal mitlezen, wat der aalmoal zongen wordt. Ik zöchde mie n stee op in kerke en zag om mie tou, dat t aal voller en voller wuir. De kerke zat inainen stropvol mit volk. Tied van t aanbegun was der heer en der formeerde zuk veur mie op t verhoog van kerk n lutje orkest mit striekers en bloazers. Ze mozzen zuk vanzulf eerst nog eefkes waarm speulen en dou dat gebeurd was, kwam der n meroakels mooie dirigente (Anu Tali) in t vizier. Ze draaide zuk eerst noar t orkest gaf d´eerste poar takten en dou draaide ze zuk om, noar t pebliek en elkenain in kerke kwam spontoan in t inde. t Pebliek om mie tou sluig krek de partituren open. De dirigente gaf de juuste toon aan en d´haile kerke barstte onder beglaaiden van t orkest in loepzuver koorzang uut. t Wuir mie van aal dij mooiïgehaid om mie tou, bie zetten kèl op d’hoed. Ik zulf zat der zotrekend wel wat bedremmeld maank, want doar har k zulf ja nait van weerom.
Arvo Pärt
Zingende Revolutie
Op dij oavend wuir t mie meer din bewust wat koorzang as dail van n gezoamenleke identiteit beduden kin. t Wuir mie dou boetendes ook dudelk dat de stem van Estland tiedens ´de Zingende Revolutie´ in 1989 mit n wille zo staark as stoal wezen kon. Dij Baltische zangers-opstaand, n minsenkedde langs de kustliene van Estland, Letland en Litouwen, n poar miljoun minsen dij haand in haand mit neuze richten Ruslaand al zingend en zunder bloudvergaiten, de allerbeste veurbode van heur aigen onafhankelkhaid west is.
Grode Zangfeest: http://bit.ly/1OE9RX4
Anu Tali: http://bit.ly/1jufYjZ
Arvo Pärt: http://bit.ly/1iI3ogp
Zingende Revolutie: http://bit.ly/1LMpES4
Geen opmerkingen:
Een reactie posten