Dizzepie Dizzepu weerom op t Knoal

Dizzepie Dizzepu

Mundus vult decipi, decipiatur ergo

“aaltemoal kriegen ze meer as drijdubbeld woar veur heur geld. Zo’n kniezebieter kin dr nait wezen, of as e dat zugt. Din lacht e zok de buutse kepot In ain oavend zóó lachen dat holt joe de dokter boeten de deure, nè? 't Geld, dat je doarveur besteed, spoar je dubbel en dwaars uut op joen doktersreken.” (uut: t Nijsblad 16-03-1918)

Uut t Nijsblad van 15-02-1918

                                                               
Der is n tied west dat as je aan n rechtgeoarde Grunneger vruigen wat veur hom echt Grunnegs is, din kwam e steevast mit de Maaikermis, 28sten augustus, Glìnne Riepe, Bommen Berend, t Peerd van Ome Loeks en last but not least ‘Dizzepie Dizzepu’ van Geert Teis Pzn (ps. van G.W. Spitzen) op de proppen. Tiedens d’Eerste Wereldoorlog wuir Stad en Ommelaand en doarboeten inainen opschrikt deur n bliedspul, dij oavend aan oavend veur n stropvolle Stadsschaauwbórg zörgde. Dizzepie Dizzepu n Grunnegstoaleg bliedspul ,mit dij roare benoamen, bleek meer din n echte kaskroaker te wezen. t Wuir in 1918  achtentwinteg moal in de Schaauwbörg opvoerd. De rederiekerskoamer ‘La belle Esperance’ (De Goie Verwachten) uut Stad, onder laaiden van Rut Hofman, muik der vot goie sier mit. t Was veur dij tied ook nog haile bezunder, want der was veurheer nog noeit eerder n Grunnegstoaleg stuk in d’Schaauwbörg opvoerd west. De van oorsprong Knoalster Geert Teis Pzn leverde veur dij tied n knap stoaltje waark mit n hail nij geluud of. t Zit dege in nkaander, d’intrige is oardeg opzet en speult hail smui weg. Inholdelk is t noar t leven schreven en wars van aal dij toneelderge pathos, dat toudestieds in de zogenoamde beschoafde kringen nog zo voak gangboar was. Bievubbeld: Aine van de hoofdrolspeulders, n haile dikke boer, Mans Wils het meer geld as verstaand. Sunt e de boerderij aan zied doan het, is e van kwoad tot kwoaijer vervalen, d.w.z. van zien domme geldpudetrots ook nog kommen tou politiek. Dizze Mans gedragt zuk as n dikke bloaze en bruukt geern dure woorden. Hai het zukswat op zien menaar aargenswoar opvongen en wat doar bie opvaalt, is dat e doarbie ook wel es wat uut t Letien verbasterde. Zo ook de herkomst van de titel Dizzepie Dizzepu, dat n ofgelaaide is van 'Mundus vult decipi, decipiatur ergo', “de wereld wil bedrogen wezen, loat e din ook bedrogen worden". Mans vindt dizze uutdrukken stommemooi en bruukt t din te pas en te onpas in t stuk. Hai papegaait der òf en tou nuver mit dizze uutdrukken op lös.

Uut t Nijsblad van 14-03-1918

                                       
t Stuk dat sikkom honderd joar leden bie de Grunneger Verainen in Den Hoag in premiére gong, wuir lestdoags, omreden t twijhonderdviefteg joareg bestoan van t Knoal weer vannijs opvoerd in Geert Teiscentrum op t Knoal. Speulders van de Knoalster toneelverainens UDI, TAGO en ’t Centrum uut Muzzelknoal hebben mit nkaander t kerwaai op zuk nomen en hou! De regisseur Annelies Hopman is doarbie dudelk nait over ain naacht ies goan. t Stuk wuir op t Knoal in n rap tempo speuld en bie zetten har k noast t gnivveln zulfs regelmoateg last van mien zied van t laggen.

De speulders van Dizzepie Dizzepu 2015 (foto: Boudewijn Benting)

t Verhoal gaait dat de dochter van Mans Wils, speuld deur Fokko Trip, traauwen wil mit Jurrie Kok n eerste ambtenoar op sikketrie, speuld deur Maarten Meesters, mor pa wil dat hailendaal nait lieden. Hai ligt dwaars en wil zien toustemmen doar nait veur heer geven. Hai vindt de keuze van zien dochter Trudoa, speuld deur Renate Bos, wied beneden heur staand. n Aantal minsen rondom dizze Mans Wils,woaronder zien aigen vraauw Aantje, speuld deur Els Kunst, spannen mit nkaander soamen om hom n hak te zetten en dat om zo toustemmen veur t traauwen of te dwingen. Luken Wold, n bedainde in n bontwinkerl, speuld deur Ernst Paul Faber, is Mans bie zetten te slim òf. Hai gedragt zuk doarbie as n loze gaaie van t zuverste wotter. Zeg mor, hailendaal in lien mit tuddel van t stuk. n Scène in de scheerwinkel geft ook n hail mooi tiedsbeeld en scheerboas Zaipengoa, speuld deur Gerard Bruning, kwastjed en scheert zien klanten dar t n oard het. De Schiedammer thee wordt in dizze scène ook duchteg aansproken en zörgt aan d'stamtoavel nogal wat veur de neudege reuring. Zo as dat nou ainmoal heurt het meester Buls, speuld deur Anton Herbers, doar dik de gugel mit. Hai brengt t spul mit zien görtdreuge kromme taargende opmaarkens duchteg op stoom. Kloukschieterd Mans begunt doar din ook oardeg van te roazen.

De hoofrolspeulders zetten mit nkaander, zunder d’aandern tekört te doun, haile staarke kerakters dele. Ook al gaait t zo op t eerste oog maist in aaldoags geproat, toch schemert de toalvirtuoziteit van Teis mit smui bekkende dialogen en deurspekt mit Grunneger uutdrukkens aalgedureg deur. Ook in dizz’ tied binnen dij roake typerens nog hail dudelk en herkenboar. Elk het doarbie wel n kerakter veur ogen van aine uut zien aigenste omgeven en dat moakt t stuk veur t pebliek van nou ook nog zo staark. Mans dij foetert din ook wat òf en doar komt ook nog bie, dat hai t hailemoal nait deur het, dat ze hom mit nkaander veur t lappie huilen. Zo as zukswat nou ainmoal gaait, komt t aan t ìnd as vanzulf allemoal goud op zien pootjes terechde en Trudoa en Jurrie geven mekoar, dou t in odder was, verwachtensvol n dikke smok.

Mor Mans zol Mans nait wezen en het wel t leste woord:

Wel het t nou waiten?

Wel het t nou doan….. ‘Dizzepie! Dizzepu!’.

Kört zegd, ook in 2015 kin dit bliedspul in vaar bedrieven zuk nog makkelk stoande holden. Dizze prachtege boerenklucht krigt van mie de benoamen van n echte klassieker mit. t Kin zuk makkelk meten mit ‘De Vrek’ (kniezebieter) van Moliére. Staarker nog, Geert Teis Pzn as wegberaaider, har der dou hailn’t wait van, dat e mit zien bliedspul 'Dizzepie Dizzepu' ook veur veul noavolgers de toon zet har. Zien boerenklucht dainde voak as n schoolveurbeeld en het model stoan veur menneg aander stuk volksteneel.

Gevelstaine in t geboortehuus van Geert Teis op t Knoal

Uut t Nijsblad van 23-12-1919